Dr. Manmohan Singh – દેશના પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહનું ગુરૂવારે 26 ડિસેમ્બરે અવસાન થયું. દિલ્હીની AIIMS હોસ્પિટલે આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. મનમોહન સિંહ લાંબા સમયથી બીમાર હતા. આજે સાંજે તેમની તબિયત બગડ્યા બાદ તેમને દિલ્હીની AIIMS હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. મનમોહન સિંહ 2004 થી 2014 સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. જવાહરલાલ નેહરુ, ઈન્દિરા ગાંધી અને નરેન્દ્ર મોદી પછી તેઓ ચોથા સૌથી લાંબા સમય સુધી સેવા આપતા વડાપ્રધાન હતા. મનમોહન સિંહ ભારતના પ્રથમ શીખ વડાપ્રધાન પણ હતા.
Dr. Manmohan Singh -1991 માં, જ્યારે ભારત ગંભીર આર્થિક કટોકટીનો સામનો કરી રહ્યું હતું, ત્યારે નવા ચૂંટાયેલા વડા પ્રધાન પી.વી. નરસિમ્હા રાવે તેમના મંત્રીમંડળમાં બિન-રાજકીય સિંઘનો સમાવેશ કર્યો હતો, જોકે આ પગલાં કટોકટી ટાળવામાં સફળ સાબિત થયા હતા અને એક સુધારક તરીકે મનમોહન સિંઘની પ્રતિષ્ઠા વધારી હતી વૈશ્વિક સ્તરે અર્થશાસ્ત્રી, પરંતુ કોંગ્રેસ પાર્ટીએ 1996ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું હતું. જૂન 1991 માં, ભારતના તત્કાલિન વડા પ્રધાન પી.વી. નરસિમ્હા રાવે તેમના નાણાં પ્રધાન તરીકે સિંહને પસંદ કર્યા.
પંજાબથી બ્રિટન સુધીનો પ્રવાસ
મનમોહન સિંહનો જન્મ 26 સપ્ટેમ્બર, 1932ના રોજ અવિભાજિત ભારતના પંજાબ પ્રાંતના એક ગામમાં થયો હતો. તેમણે 1948માં પંજાબ યુનિવર્સિટીમાંથી મેટ્રિક પૂર્ણ કર્યું. પંજાબથી, તેઓ બ્રિટનની કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી ગયા, જ્યાં તેમણે 1957માં અર્થશાસ્ત્રમાં પ્રથમ વર્ગની સન્માનની ડિગ્રી મેળવી.આ પછી, તેમણે 1962માં ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીની નફિલ્ડ કોલેજમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં ડી.ફિલની ડિગ્રી મેળવી. મનમોહન સિંહ પંજાબ યુનિવર્સિટી અને દિલ્હી સ્કૂલ ઓફ ઈકોનોમિક્સમાં પણ ભણાવી ચૂક્યા છે.
ઘણી સરકારી પોસ્ટ પર કામ કર્યું
1971માં, મનમોહન સિંહ ભારત સરકારના વાણિજ્ય મંત્રાલયમાં આર્થિક સલાહકાર તરીકે જોડાયા. આ પછી તરત જ, 1972 માં, તેઓ નાણાં મંત્રાલયમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત થયા. તેમણે જે અનેક સરકારી હોદ્દાઓ સંભાળ્યા તેમાં નાણાં મંત્રાલયમાં સચિવ, આયોજન પંચના ઉપાધ્યક્ષ, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના ગવર્નર, વડાપ્રધાનના સલાહકાર અને યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ કમિશનના અધ્યક્ષનો સમાવેશ થાય છે. મનમોહન સિંહ 1991 થી 1996 દરમિયાન ભારતના નાણામંત્રી પણ હતા. આર્થિક સુધારાની વ્યાપક નીતિ શરૂ કરવામાં તેમની ભૂમિકાની આજે પણ વિશ્વભરમાં પ્રશંસા થાય છે.
1991માં પ્રથમ વખત રાજ્યસભામાં પહોંચ્યા
મનમોહન સિંહ પ્રથમ વખત 1991માં રાજ્યસભા માટે ચૂંટાયા હતા. તેમણે 2019માં ઉપલા ગૃહમાં પાંચ વખત આસામ અને રાજસ્થાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. 1998 થી 2004 સુધી, જ્યારે ભારતીય જનતા પાર્ટી સત્તામાં હતી, ત્યારે મનમોહન સિંહ રાજ્યસભામાં વિપક્ષના નેતા હતા.
1999માં તેઓ દક્ષિણ દિલ્હીથી લોકસભા ચૂંટણી લડ્યા હતા પરંતુ જીત્યા ન હતા. ડૉ. મનમોહન સિંહે 2004ની સામાન્ય ચૂંટણી પછી 22 મેના રોજ વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા અને 22 મે 2009ના રોજ બીજી મુદત માટે શપથ લીધા હતા. તેઓ 2004 થી 2014 સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા.
ભારત અને વિદેશમાં અનેક સન્માનો પ્રાપ્ત કર્યા
ડૉ. મનમોહન સિંઘને તેમની જાહેર કારકિર્દીમાં આપવામાં આવેલા ઘણા પુરસ્કારો અને સન્માનોમાં, ભારતનો બીજો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર, પદ્મ વિભૂષણ (1987) સૌથી અગ્રણી હતો. આ ઉપરાંત તેમને ભારતીય વિજ્ઞાન કોંગ્રેસનો જવાહરલાલ નેહરુ જન્મ શતાબ્દી પુરસ્કાર (1995), એશિયા મની એવોર્ડ (1993 અને 1994), યુરો મની એવોર્ડ (1993), કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીનો એડમ સ્મિથ એવોર્ડ (1956), વિશિષ્ટ પ્રદર્શન સેન્ટ જોન્સ કોલેજ, કેમ્બ્રિજ (1955) માટે પણ મળ્યો હતો. જાપાની નિહોન કેઈઝાઈ શિમ્બુન અને અન્ય દેશો દ્વારા તેમનું સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. ડો.મનમોહન સિંહને કેમ્બ્રિજ અને ઓક્સફર્ડ અને અન્ય ઘણી યુનિવર્સિટીઓ દ્વારા માનદ પદવીઓ પણ એનાયત કરવામાં આવી હતી.
આ પણ વાંચો – ડૉ.મનમોહન સિંહે દેશને આધારકાર્ડ, NREGA અને RTI સહિત અનેક મહત્વની યોજના આપી, દેશ હમેંશા તેમનો ઋણી રહેશે
