શબ-એ-બારાત અલલાહની ઈબાદતની એક ખાસ રાત છે. આ રાતે અલલાહ પોતાના બંદાઓની માફી અને તેમની જિંદગીનું હિસાબ કરે છે. આ રાતે મુસલમાનો ઈબાદત સાથે કબ્રસ્તાન જતા હોય છે અને પોતાના પૂર્વજોની કબર પર જઈને અલલાહ પાસે તેમની મગફિરત માટે દुઆ કરતા હોય છે.
શબ-એ-બારાત ના દિવસે સુન્ની બરેલીવી મુસલમાનો ઘરોમાં હલવો બનાવે છે આ પરંપરા અંગે ઉત્તરપ્રદેશના મારહેરા શરિફના જમિયા અહસનલ બરકાતના પ્રમુખ મૌલાના ઇરફાન અજ્હરી કહે છે કે હલવા પર ફાતિહા કરવો એ એક અકીદા છે, જે આપણા બુઝર્ગોને યાદ કરવાની એક રીત છે. તેમણે આ પરંપરાને યમનની રહેવાસી હઝરત ઓવેસ કરની સાથે જોડાયેલું છે.
હલવો બનાવવાનો કારણ
મૌલાના ઇરફાન અજ્હરી કહે છે કે પરંપરા મુજબ, જંગે ઉહુદમાં દુશ્મનો સાથે લડતી વખતે હઝરત મોહમદ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વસલ્લમ)ના દાંત ક્ષતિગ્રસ્ત થઈ ગયા હતા. આ ઘટનાના વિષે હઝરત ઓવેસ કરણીને જાણ થતાં, તેમણે એક પછી એક પોતાના બધા દાંત તોડ્યા હતા. આ દિવસ શબ-એ-બરાતનો હતો અને આ દિવસે હલવો બનાવીને ફાતિહા કરવામાં આવે છે અને હઝરત ઓવેસ કરનીને યાદ કરવામાં આવે છે. તે કહે છે કે આ અકીદાથી જ પોતાના બુઝર્ગોના ઈતિહાસને યાદ કરવામાં આવે છે.
મૌલાના ઇરફાન અજ્હરી કહે છે કે શબ-એ-બરાતના દિવસે હલવો બનાવીને અને તેમાં ફાતિહા લગાવવાથી, માત્ર બુઝર્ગોને નહિ, પણ હઝરત ઓવેસ કરનીના તે અકીદાને પણ યાદ કરવામાં આવે છે, જેમાં તે પયંબર હઝરત મોહમદ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વસલ્લમ) સાથે અપાર પ્રેમ કરતાં હતા. મૌલાના ઇરફાન કહે છે, “હઝરત ઓવેસ કરનીને પયંબર હઝરત મોહમદ મુસ્તફા (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વસલ્લમ)એ પોતે ખૈર-ઉલ-તબીનીનો ઉપાધિ આપી હતી.
હઝરત ઓવેસ કરની કોણ હતા?
હઝરત ઓવેસ કરનીનો જન્મ લગભગ 594 ઈસવીમાં યમનના કરન ગામમાં થયો હતો. તે મુરાદ નામના કબીલાના હઝરત અમીરના ઘરમાં જન્મેલા હતા. બાળપણમાં જ તેમના પિતાનું દેહાંત થયું હતું અને તેમની માતાએ તેમને પાલેલા. જ્યારે તેઓ મોટા થયા અને સમજાણા થયા ત્યારે તેમણે જાણ્યું કે તેમની માતાને આંખોથી દેખાતું નથી અને તે બીમાર રહેતી હતી. ત્યારબાદ હઝરત ઓવેસ કરનીએ પોતાની માતાની સેવા કરવા લાગ્યા. આની ખબર ચોમેર ફેલાઈ ગઈ હતી. આ સમાચાર લગભગ 1450 કિ.મી. દૂર સાઉદી અરેબિયા ના મદિનામાં પયંબર હઝરત મોહમદ (સલ્લલ્લાહુ અલૈહિ વસલ્લમ) સુધી પહોંચ્યા અને તેમણે હઝરત ઓવેસ કરનીને “ખૈર-ઉલ-તબીની”થી તેમને નવાજ્યા હતા.
હઝરત ઓવૈસ કરની તેમની માતા સાથે ઇસ્લામના મહાન પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ સાહેબને ખૂબ પ્રેમ કરતા હતા. તેમની સૌથી મોટી ઈચ્છા હઝરત મોહમ્મદ સાહેબને જોવાની હતી, તેમને એક વાર મોકો મળ્યો પણ નસીબે તેમનો સાથ ન આપ્યો. એવું કહેવાય છે કે હઝરત ઓવૈસ કરનીને પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ સાહેબને મળવાની ખૂબ ઈચ્છા હતી. પરંતુ તેની માતા બીમાર હતી અને તે તેને છોડવા માંગતી ન હતી. એક દિવસ ખૂબ આજીજી કરીને હઝરત ઓવૈસ કરણીએ તેમની માતા પાસેથી પરવાનગી લીધી. તેમને 8 દિવસની પરવાનગી મળી. તેઓ યમનથી પગપાળા મદીના ગયા. ક્યારેક એકલા તો ક્યારેક કાફલા સાથે ચાર દિવસમાં મદીના પહોંચી ગયા અને લોકોની પૂછપરછ કરીને હઝરત મોહમ્મદ સાહેબના ઘરે દસ્તક આપી.
પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ સાહેબના પત્ની હઝરત આયેશા ઘરે હાજર હતા. હઝરત ઓવૈસ કરનીએ તેમને હઝરત મોહમ્મદ સાહેબ વિશે પૂછ્યું. જવાબ મળ્યો કે હઝરત મોહમ્મદ સાહેબ બહાર ગયા છે. આ સાંભળીને તેઓ ખૂબ જ નિરાશ થયા અને હઝરત આયશાને કહ્યું કે જ્યારે તેઓ પાછા ફરે ત્યારે હઝરતને મારી શુભેચ્છાઓ પહોંચાડો, પરંતુ તેમણે કહ્યું કે તેમની માતા બીમાર છે અને તેમણે તેમની પાસેથી 8 દિવસની પરવાનગી લીધી છે. આવતા 4 દિવસ વીતી ગયા અને બાકીના 4 દિવસો જતા પસાર થશે. આટલું કહીને તે પાછો ગયો અને તેથી તેમની મુલાકાત થઈ શકી નહીં.
બીજી વખત પણ ભારે નિરાશા મળી
માતાના અવસાન બાદ હઝરત ઓવૈસ ફરી એકવાર મદીના શરીફ પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ શાહને મળવા માટે રવાના થયા. જ્યારે તેઓ ત્યાં પહોંચ્યા તો તેમને ખબર પડી કે પયગંબર મોહમ્મદ મુસ્તફા સલ્લલ્લાહુ અલયહી વસલ્લમ આ દુનિયામાંથી પરદા થઇ ગયા છે. તેમને આ વાતનો ખૂબ પસ્તાવો થયો અને તે કુફા ગયા. એક પરંપરા છે કે પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ સાહેબે હઝરત ઓવૈસ કરનીનો ઉલ્લેખ સાહબાને કર્યો હતો અને તેમને મળવા અને સલામ પાઠવવા કહ્યું હતું.
