પર્સોના નોન ગ્રેટા – ભારત સરકારે નવી દિલ્હીમાં પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનમાં ફરજ બજાવતા એક પાકિસ્તાની અધિકારીને ભારતમાં તેમના સત્તાવાર દરજ્જા સાથે અસંગત પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ થવા બદલ પર્સોના નોન ગ્રેટાજાહેર કર્યા છે. અધિકારીને 24 કલાકની અંદર ભારત છોડવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આ અંગે આજે પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનના ચાર્જ ડી’અફેર્સને એક ડિમાર્ચ જારી કરવામાં આવ્યું હતું. વિદેશ મંત્રાલયે મંગળવારે આ માહિતી આપી.
પર્સોના નોન ગ્રેટા શું છે?
પર્સોના નોન ગ્રેટા, એક લેટિન શબ્દ જેનો અર્થ “અનિચ્છનીય વ્યક્તિ” થાય છે, તે યજમાન દેશ દ્વારા જારી કરવામાં આવતી સૌથી કડક રાજદ્વારી નિંદા છે, જેમાં વિદેશી રાજદ્વારી અથવા અધિકારીને સામાન્ય રીતે થોડા દિવસોમાં તેનો પ્રદેશ છોડી દેવાની જરૂર પડે છે.
રાજદ્વારી સંબંધો પર વિયેના કન્વેન્શન (૧૯૬૧) ની કલમ ૯ હેઠળ, આ કોઈપણ સમયે અને સમજૂતી વિના કરી શકાય છે. જ્યારે ઘણીવાર જાસૂસી અથવા યજમાન રાષ્ટ્રના હિતોને પ્રતિકૂળ ગણાતી ક્રિયાઓના કિસ્સાઓમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે, તે નારાજગીના પ્રતીકાત્મક સંકેત તરીકે પણ કામ કરી શકે છે. એકવાર પર્સોના નોન ગ્રેટા જાહેર થયા પછી, વ્યક્તિ રાજદ્વારી વિશેષાધિકારો અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ ગુમાવે છે, અને જો તેના દેશ દ્વારા તેને પાછા બોલાવવામાં ન આવે, તો તેને રાજદ્વારી મિશનના ભાગ રૂપે માન્યતા આપવામાં આવતી નથી.
આ હકાલપટ્ટી એવા સમયે થઈ છે જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ છે. તેણે જમ્મુ અને કાશ્મીર પર કોઈપણ ત્રીજા પક્ષની મધ્યસ્થીનો પણ સખત ઇનકાર કર્યો છે, અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું છે કે પાકિસ્તાન સાથે વાટાઘાટોનો એકમાત્ર મુદ્દો પાકિસ્તાન કબજા હેઠળના કાશ્મીરને પરત કરવાનો અને આતંકવાદી માળખાને તોડી પાડવાનો છે.
મંગળવારે એક બ્રીફિંગમાં, વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું કે પેન્ડિંગ મામલો પાકિસ્તાન દ્વારા ગેરકાયદેસર રીતે કબજે કરાયેલા પ્રદેશને ખાલી કરાવવાનો છે. તેમણે ભારતના રાષ્ટ્રીય વલણનો પુનરોચ્ચાર કર્યો કે જમ્મુ અને કાશ્મીરને લગતા તમામ મુદ્દાઓ પાકિસ્તાન સાથે દ્વિપક્ષીય રીતે ઉકેલવા જોઈએ.
