શબ-એ-મેરાજ સમગ્ર વિશ્વના મુસ્લિમો માટે ખૂબ જ પવિત્ર રાત છે, જેનું ઇસ્લામિક ઇતિહાસમાં ઘણું મહત્વ છે. તે દર વર્ષે ઇસ્લામિક હિજરી કેલેન્ડર મુજબ રજબ મહિનાની 27મી (વર્ષનો 7મો મહિનો) ના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. અહીં શબ એટલે રાત, જ્યારે મેરાજ એટલે સ્વર્ગની યાત્રા. એટલે કે, ઇસ્લામ ધર્મની માન્યતાઓ અનુસાર, આ રાત્રે ઘણી ચમત્કારિક અને ઐતિહાસિક ઘટનાઓ બની હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે શબ-એ-મેરાજની રાત્રે, ઇસ્લામના અંતિમ પયગંબર, હઝરત મુહમ્મદ સલ્લલ્લાહુ અલયહી વસલ્લમ, મક્કાથી જેરુસલેમની બૈત-ઉલ-મુકદ્દાસ મસ્જિદ સુધી ગયા હતા. આ દિવસે, તે સાત આસમાન પાર કરતી વખતે અલ્લાહને મળ્યા.
કુરાનમાં લખેલી આયતો અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે આ જ રાત્રે હઝરત જિબ્રિલ અલેસલામ (અલ્લાહ અને પયગંબર વચ્ચે સંદેશવાહક તરીકે કામ કરનાર દેવદૂત) અચાનક પ્રગટ થયા હતા. બીજા ઘણા દૂતો પણ તેમની સાથે હતા. તેઓ બધા પ્રોફેટ (સ.અ.વ.)ને જગાડ્યા અને તેમને મસ્જિદમાં લઈ ગયા. ત્યાં સ્વર્ગમાંથી પ્રોફેટના વાહન તરીકે એક પ્રાણી લાવવામાં આવ્યું હતું, જેને બુરાક કહેવામાં આવે છે. નબી કરીમ (સ.અ.) આ બુરરાક પર સવાર થઈને મસ્જિદ અક્સા જવા નીકળ્યા હતા. મસ્જિદ અક્સા પહોંચ્યા પછી, રસૂલ અલ્લાહ (સ.અ.વ.) એ આ જ રાત્રે અંબિયા (અન્ય પયગંબરો)ની ઈમામત કરી. આ પછી તમે મેરાજની યાત્રા (સ્વર્ગની યાત્રા) માટે રવાના થયા. તમારા આકાશમાં પ્રવાસ દરમિયાન, તમે હઝરત આદમ, હઝરત જીસસ, હઝરત મૂસા, હઝરત યુસુફ સહિત ઘણા ઋષિઓને મળ્યા. આ પછી તમે સિદરાતુલ મુન્તહા પર ઉન્નત થયા, જેને સાતમા આસમાન ગણવામાં આવે છે. આ તે જગ્યા છે જ્યાં તમે હઝરત જીબ્રીલ અમીનને તેમના વાસ્તવિક સ્વરૂપમાં જોયા હતા. અલ્લાહ તાલાની અનવરતની સાક્ષી…અહીં તમે બારગાહ ઇલાહીમાં સજદા કરી અને અલ્લાહ તાલા સાથે વાતચીત કરી.
એવું કહેવાય છે કે આ અવસર પર મુસ્લિમો માટે નમાઝ ફરજીયાત કરવામાં આવી હતી. જો કે આ પહેલા પણ નમાઝ અદા કરવામાં આવી હતી. પરંતુ તે સમયે નમાઝ અદા કરવી ફરજિયાત ન હતી. કેટલાક ઉલેમાઓ નમાઝની ફરજને સર્વશક્તિમાન દ્વારા મનુષ્ય માટે એક ભેટ માને છે, કારણ કે નમાઝ દ્વારા, માણસ દરરોજ તેના ભગવાનને સજદો કરે છે. તેની સાથે વાતચીત કરે છે અને તેનો સંદેશો તેને પહોંચાડે છે. ઉલેમાઓ કહે છે કે આ દિવસે અલ્લાહે તેમના પયગંબરની ઉમ્મત માટે વધુ બે ભેટો આપી હતી. આમાં બીજી ભેટ અલ્લાહનું વચન છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ આ દુનિયામાં માત્ર અલ્લાહની જ ઈબાદત કરીને આવે છે અને કોઈ શિર્ક ન કરે તો અલ્લાહ તેના માટે જન્નત ફરજિયાત બનાવે છે. ત્રીજી ભેટ તરીકે, સુરા બકરામાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે અલ્લાહ મુહમ્મદ (સ.અ.વ.)ની ઉમ્મત પર તેમની પહેલાની ઉમ્મતોની જેમ ધર્મની બાબતોમાં કોઈ કડકતા લાદશે નહીં. મુસ્લિમો આ રાત ખૂબ જ ઇબાદત સાથે ઉજવે છે. તેઓ ઉપવાસ રાખે છે. નફીલ નમાઝ પઢે છે. રાત્રે જાગતા રહીને કુરાનનો પઠન કરે છે.
