ASER2024 -ગુજરાતને શિક્ષણનું હબ માનવામાં આવે છે. તેમ છતાં, રાજ્યની શાળાઓમાં શિક્ષણનું સ્તર કથળાવું અને ચિંતાજનક છે. 2024ના “શિક્ષણની વાર્ષિક સ્થિતિનો અહેવાલ” (ASER) અનુસાર, અનેક ચોંકાવનારી બાબતો સામે આવી છે. અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, રાજ્યમાં મૂળભૂત વાંચન અને અંકગણિત કૌશલ્યમાં ગુજરાતનું પ્રદર્શન મોટાભાગના અન્ય રાજ્યોની તુલનામાં માત્ર નબળું નથી, પરંતુ તે હજુ પણ કોવિડ પહેલાંના સ્તરે પહોંચવાનું બાકી છે.
શિક્ષણના કથળેલા સ્તર
ASER2024- ગુજરાતના 26 જિલ્લાઓમાં લેવામાં આવેલા સેમ્પલ મુજબ, ધોરણ 8ના 24 ટકા વિદ્યાર્થીઓ ધોરણ 2 સ્તરના પાઠ વાંચી શક્યા નહોતા. રાજ્યમાં 20,109 વિદ્યાર્થીઓના સેમ્પલમાં 69.5 ટકા ધોરણ 8ના વિદ્યાર્થીઓ બેઝિક સરવાળા-બાદબાકી, ગુણાકાર અને ભાગાકાર કરી શકતા નથી. 2018ની સરખામણીમાં આ પ્રદર્શન નબળું થયું છે. 2018માં, રાજ્યમાં ધોરણ 8ના 64.4 ટકા વિદ્યાર્થીઓ આ નમ્ર ગણિતના કૌશલ્યને પાર કરવા અસમર્થ હતા.
ધોરણ 5માં, 2024માં ફક્ત 46.3 ટકા વિદ્યાર્થીઓએ ધોરણ 2ના પાઠ વાંચી શક્યા હતા, જ્યારે 2022ના અહેવાલમાં આ આંકડો 34.2 ટકા હતો. તેમ છતાં, 2018ની તુલનામાં 53.7 ટકા ઘટાડો નોંધાયો છે. આ વર્ષે માત્ર 14.3 ટકા વિદ્યાર્થીઓ જ સરવાળા-બાદબાકી, ગુણાકાર-ભાગાકાર કરી શક્યા, જે દર્શાવે છે કે 85.7 ટકા વિદ્યાર્થીઓ ઉચ્ચ પ્રાથમિક સ્તરે મૂળભૂત ગણિતમાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા. એએસઈઆરના રિપોર્ટ અનુસાર, આ વર્ષે ધોરણ 5માં ફક્ત 14.7 ટકા વિદ્યાર્થીઓએ યોગ્ય રીતે સરવાળા-બાદબાકી કર્યું, જ્યારે 2018માં આ આંકડો 20.1 ટકા હતો.
આ ઉપરાંત, વિદ્યાર્થીઓની શીખવાની ક્ષમતામાં પણ ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. 2024માં, ફક્ત 25.8 ટકાવિદ્યાર્થીઓ ધોરણ 2નું લખાણ વાંચી શકે છે, જે 2022માં 23.9 ટકાવધારણાની તુલનામાં થોડું વધ્યું છે, પરંતુ 2018 કરતાં 33.1 ટકાનો મોટો ઘટાડો થયો છે. આવી રીતે, 2024માં, ધોરણ 3ના 81 ટકા વિદ્યાર્થીઓ બાદબાકી કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યા, જેનો અર્થ એ છે કે ફક્ત 19.1 ટકા વિદ્યાર્થીઓ જ તે યોગ્ય રીતે કરી શક્યા હતા.
એએસઈઆર-2024ના અહેવાલ મુજબ, ગુજરાતમાં સરકારી શાળામાં 86.5 ટકા વિદ્યાર્થીઓએ પ્રવેશ મેળવ્યો છે. આ એએસઈઆર-2022ના અહેવાલમાં નોંધાયેલા 90.9 ટકાના તુલનામાં લગભગ 4 ટકા ઓછો છે. આ આંકડો કોવિડ પછીનો પહેલો અહેવાલ છે.
