હાલમાં મહારાષ્ટ્રમાં ધર્મ અને મરાઠીને લઈને વાતાવરણ ગરમાયું છે. શિક્ષણ ક્ષેત્રે હિન્દીને ફરજિયાત બનાવવાની નીતિએ રાજ્યના રાજકારણ પર અલગ અસર કરી છે. હંમેશા એકબીજાના વિરોધી રહેતા બંને પક્ષોના નેતૃત્વએ અચાનક જ સમાધાનના સંકેત આપ્યા છે. રાજકારણ ક્યારે અને કેવી રીતે બદલાશે તે કોઈ કહી શકતું નથી. હવે ‘એક તક છે અને રિવાજ પણ છે’ એવું વાતાવરણ છે. રાજ ઠાકરે ઉદ્ધવ ઠાકરેને મળ્યા બાદ તેમણે પણ શરતોની આડમાં મહારાષ્ટ્રના હિતમાં પ્રતિક્રિયા આપી હતી. રાજ ઠાકરે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે એકસાથે આવવા પાછળના કારણોનું પણ વિશ્લેષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. તેના પરિણામો અને બદલાતા રાજકીય સમીકરણોને લઈને પણ અટકળો લગાવવામાં આવી રહી છે. આ બંને એક સાથે આવવા પાછળ ઘણા કારણો જણાવવામાં આવી રહ્યા છે, પરંતુ અમે તમને 7 મહત્વપૂર્ણ કારણો જણાવીશું.
1. શિવસેના માટે અસ્તિત્વની લડાઈ
જૂન 2022 માં, ઉદ્ધવ ઠાકરેની રાજકીય યાત્રાએ એક મોટો રાજકીય વળાંક લીધો. કોરોના બાદ શિવસેનાને મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. એકનાથ શિંદેએ બળવો કર્યો. તેમણે પાર્ટીના ધારાસભ્યો સાથે મળીને ભાજપ સાથે ગઠબંધન કર્યું. આ માટે શિવસેના-શિંદે જૂથ અસ્તિત્વમાં આવ્યું. ઉદ્ધવ ઠાકરેએ મુખ્યમંત્રી પદેથી રાજીનામું આપવું પડ્યું. ત્યારપછી જે કંઈ થયું તે બધાની સામે છે. દરમિયાન, 2023 માં, ચૂંટણી પંચે શિવસેનાનું ચૂંટણી ચિન્હ Na ને અને ધનુષ અને તીરનું પ્રતીક એકનાથ શિંદેના જૂથને આપ્યું હતું. ઉદ્ધવ જૂથને શિવસેના (ઉદ્ધવ બાળાસાહેબ ઠાકરે) નામ અને મશાલ પ્રતીક આપવામાં આવ્યું હતું. શિવસેનામાં ભાગલા પડ્યા અને ચૂંટણી ચિન્હ છીનવાઈ ગયું.
લોકસભામાં સારું પ્રદર્શન કરનાર ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથને વિધાનસભામાં મોટો ફટકો પડ્યો. લોકોએ મહા વિકાસ અઘાડીને નકારી કાઢી. મહા વિકાસ અઘાડીના ઘટક પક્ષોનો ઈવીએમ વોટિંગથી સફાયો થઈ ગયો હતો. હવે, પાર્ટી રાજકીય અસ્તિત્વની લડાઈનો સામનો કરી રહી છે. આ મામલે રાજ ઠાકરેનો કોલ મહત્વનો છે. જો મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન આ મુદ્દાને હાથમાંથી સરકી જવા ન ઈચ્છતું હોય તો મરાઠી મુદ્દે બંને ભાઈઓ એકસાથે આવી શકે છે. આ ચૂંટણી આગામી મોટા પ્રયોગ માટે લિટમસ ટેસ્ટ બની શકે છે.
2. વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામોએ અમારી ઊંઘ હરી લીધી
ઉદ્ધવ ઠાકરેએ વિધાનસભા ચૂંટણી ઉદ્ધવ બાળાસાહેબ ઠાકરે શિવસેનાના નામે અને નવા ચૂંટણી ચિન્હ સાથે લડી હતી. હકીકતમાં, આ તેના માટે એક અગ્નિપરીક્ષા હતી. ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથે રાજ્યની 95 બેઠકો પર ઉમેદવારો ઊભા રાખ્યા હતા, પરંતુ તેઓ માત્ર 20 બેઠકો જીતી શક્યા હતા. તેમાંથી 10 મુંબઈમાં હતા. બીજી તરફ, એકનાથ શિંદેના નેતૃત્વમાં શિવસેનાએ 81 બેઠકો પર ઉમેદવારો ઊભા રાખ્યા અને 57 બેઠકો જીતી. મહા વિકાસ આઘાડીના સાથી પક્ષોને પણ અપેક્ષિત સફળતા મળી નથી. તેથી હવે બંને ઠાકરે મરાઠી ભાષા અને મહારાષ્ટ્રના મુદ્દે એકસાથે આવી શકે છે.
3. MNS ખાતામાં શૂન્ય છે
છેલ્લી બે વિધાનસભા ચૂંટણીથી મહારાષ્ટ્ર નવનિર્માણ સેનાનો ગ્રાફ સતત નીચે જઈ રહ્યો છે. પાર્ટીની સ્થાપના બાદથી MNSએ મરાઠી મુદ્દા પર મોટી જીત હાંસલ કરી છે. 2009ની ચૂંટણીમાં MNSએ 13 બેઠકો જીતી હતી. 2014માં તેમને એક સીટથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. 2019 અને 2024ની ચૂંટણીમાં ખાતું પણ ખોલાવી શક્યા નથી.
4. માહિમમાં પુત્રનો પરાજય મોટો ફટકો છે
રાજ ઠાકરેએ લોકસભામાં મહાગઠબંધનને બિનશરતી સમર્થન આપ્યું હતું. કોઈ ઉમેદવાર આપવામાં આવ્યો ન હતો. તેમ છતાં મહાયુતિએ માહિમમાં રાજ ઠાકરેના પુત્રને સમર્થન આપ્યું નથી. તેથી જ અમિત ઠાકરે હારી ગયા. આ મતવિસ્તારમાં ઉદ્ધવ ઠાકરેના ઉમેદવાર મહેશ સાવંતે શિંદે જૂથ અને મનસેને ફટકો આપ્યો હતો. હવે MNSને રાજકીય મુખ્ય પ્રવાહમાં આવવા માટે એક મોટા ચમત્કારની જરૂર છે. રાજકીય નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જો મરાઠી અને મહારાષ્ટ્રના મુદ્દે રાજકારણ ગરમાય તો ભવિષ્યમાં MNS અને ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથને મોટી સફળતા મળી શકે છે.
5. મુંબઈ મહાનગરપાલિકા ચૂંટણી
નગરપાલિકાની ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે. આગામી સમયમાં ચૂંટણીની તારીખો પણ જાહેર થઈ શકે છે. પાર્ટીમાં વિભાજન થયા બાદ ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથ ચૂંટણી લડશે. 2017ની મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં સંયુક્ત શિવસેનાએ 84 બેઠકો જીતી હતી. ભાજપે 82 બેઠકો જીતી હતી. MNS એક પણ સીટ જીતી શકી નથી. વિધાનસભામાં ભાજપે મોટી છલાંગ લગાવી છે. પાર્ટીએ મુંબઈમાં મજબૂત નેટવર્ક બનાવ્યું છે. તેથી મનસે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથ સામે મોટો પડકાર છે.
6. જનતા શું ઈચ્છે છે?
જનતાની લાગણી એવી છે કે બંને ભાઈઓ ઉદ્ધવ ઠાકરે અને રાજ ઠાકરેએ સાથે આવવું જોઈએ. એકસાથે આવવાથી નગરપાલિકાની ચૂંટણીમાં સકારાત્મક અસર પડી શકે છે તેવો લોક અભિપ્રાય છે. હાલમાં મુંબઈમાં મરાઠી લોકો માત્ર નાખુશ નથી પરંતુ અન્ય ભાષાઓ પર ચાલી રહેલી ચર્ચાથી નારાજ હોવાનું પણ કહેવાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેઓ વધુ સારા વિકલ્પની રાહ જોઈ રહ્યા છે. જો રાજ ઠાકરે અને ઉદ્ધવ ઠાકરે સાથે આવે તો સત્તાધારી પક્ષની માથાનો દુખાવો વધી શકે છે.
7. રાજકીય અસ્તિત્વ જાળવવાનો પડકાર
રાજ્યમાં સરકાર પાંચ વર્ષથી સ્થિર છે. સરકાર પાસે મોટી બહુમતી છે. તેથી, ઉદ્ધવ ઠાકરે જૂથે પક્ષ વિભાજનથી લઈને પક્ષના પતન સુધી પોતાનું રાજકીય અસ્તિત્વ જાળવી રાખવાના પડકારનો સામનો કરવો પડશે. એટલા માટે MNS તેના પ્રભાવનો વિસ્તાર વધારવા માંગે છે. આ માટે બંને ભાઈઓ સાથે આવે તો પૂરક ભૂમિકાઓનો લાભ મળી શકે.
