American citizenship – ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બીજી વખત અમેરિકાનું રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળતાની સાથે જ ઝડપથી નિર્ણયો લેવાનું શરૂ કરી દીધું છે, જેની અસર આખી દુનિયામાં જોવા મળી શકે છે. ગેરકાયદેસર ઇમિગ્રન્ટ્સને રોકવા માટે કડક નિર્ણય લેવા ઉપરાંત ટ્રમ્પે જન્મના આધારે નાગરિકતા નાબૂદ કરવાનો આદેશ પણ જારી કર્યો છે. અમેરિકન કાયદા અનુસાર, અત્યાર સુધી ત્યાં જન્મેલ દરેક વ્યક્તિ અમેરિકન નાગરિક છે, પરંતુ હવે આવું નહીં થાય. ટ્રમ્પના આ નિર્ણયની અસર ભારતની સાથે સાથે મેક્સિકો અને કેનેડા જેવા દેશો પર પણ પડશે કારણ કે દર વર્ષે અમેરિકામાં રહેતા હજારો ભારતીયોને ત્યાંની નાગરિકતા મળે છે, જે હવે મુશ્કેલ બની શકે છે.
American citizenship – સોમવારે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે પણ બર્થરાઈટ નાગરિકતાના અધિકારોમાં ફેરફાર કરવાના આદેશ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. ટ્રમ્પ દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ આદેશ હવેથી 30 દિવસ પછી અમેરિકામાં જન્મેલા બાળકો પર લાગુ થશે. અમેરિકામાં એવા લાખો ભારતીય નાગરિકો છે જેઓ H-1B વિઝા અને ગ્રીન કાર્ડ મેળવવા માટે કતારમાં રાહ જોઈ રહ્યા છે, જેમના બાળકોને જન્મ સમયે અમેરિકન નાગરિકતા મળે છે. પરંતુ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના નવા આદેશ બાદ મુશ્કેલીઓ ચોક્કસ ઊભી થવાની છે. હવે અમેરિકન એડમિનિસ્ટ્રેશન આવા બાળકોને કેટલીક નવી શરતો સાથે નાગરિકતા આપશે, જેનું પાલન કરવું બિન-અમેરિકન નાગરિકો માટે મુશ્કેલી બની શકે છે. જો કે ટ્રમ્પના આ આદેશને અમેરિકન કોર્ટમાં પડકારવાની તૈયારીઓ પણ કરવામાં આવી રહી છે.
અમેરિકન કાયદો શું કહે છે?
અમેરિકી બંધારણના 14મા સુધારા મુજબ જન્મના આધારે નાગરિકતા આપવાની જોગવાઈ છે. મતલબ કે અમેરિકામાં જન્મેલ દરેક બાળક તેના માતાપિતાની નાગરિકતાની પરવા કર્યા વિના આપમેળે અમેરિકન નાગરિક બની જાય છે. દરેકને સમાન અધિકાર આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે 1868માં અમેરિકામાં આ બંધારણીય સુધારો લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ ત્યારથી રાજકીય પક્ષો દ્વારા ગેરકાયદેસર વસાહતીઓ અને ઘૂસણખોરીનો મુદ્દો સતત ઉઠાવવામાં આવ્યો છે. ખાસ કરીને ટ્રમ્પ તેનો સખત વિરોધ કરતા હતા અને તેમણે શપથ લેતાની સાથે જ કાયદામાં ફેરફાર સામે ઠરાવ પસાર કર્યો હતો.
કઈ શરતો પૂરી કરવી જોઈએ?
ટ્રમ્પનો આદેશ અમેરિકન કાયદાની વિરુદ્ધ છે જે ત્યાં જન્મેલા દરેક બાળકને નાગરિકતા આપે છે. પરંતુ નવા આદેશ અનુસાર, જો કોઈ બાળક જન્મથી અમેરિકન નાગરિકતા ઈચ્છે છે, તો તેના માતાપિતામાંથી કોઈ એક અમેરિકન નાગરિક હોવું ફરજિયાત રહેશે. ઉપરાંત, એક પાસે ગ્રીન કાર્ડ હોવું આવશ્યક છે અથવા એક યુએસ આર્મીમાં હોવું આવશ્યક છે. ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે આ આદેશ ‘બર્થ ટુરિઝમ’ અને ગેરકાયદેસર ઈમિગ્રન્ટ્સને રોકવાની દિશામાં એક મોટું પગલું છે. એવું જોવામાં આવ્યું છે કે નાગરિકતા મેળવવા માટે, ઇમિગ્રન્ટ્સ અમેરિકામાં તેમના બાળકને જન્મ આપે છે, જે તેમને આપોઆપ ત્યાંની નાગરિકતા આપે છે.
નિર્ણયની ભારતીયો પર શું અસર થશે?
અમેરિકી સરકારના આંકડા મુજબ, ગયા વર્ષે જ લગભગ 50 હજાર ભારતીયોને અમેરિકન નાગરિકતા મળી હતી. અમેરિકામાં ભારતીય સમુદાય સતત વધી રહ્યો છે અને પાછલા વર્ષોમાં ત્યાં રહેતા 48 લાખથી વધુ ભારતીય-અમેરિકન સમુદાયના ઘણા બાળકોને પણ આ કાયદાના આધારે નાગરિકતા મળી છે. પરંતુ હવે ટ્રમ્પના આદેશ બાદ આ શક્ય નહીં બને. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર દ્વારા નિર્ધારિત શરતોને પૂર્ણ કર્યા વિના, હવે આવા બાળકો ત્યાંની નાગરિકતા મેળવી શકશે નહીં, જે અત્યાર સુધી ગ્રીન કાર્ડ અથવા H-1B વિઝાની રાહ જોઈ રહેલા ભારતીયોના બાળકોને પણ ઉપલબ્ધ હતું, કારણ કે તેનો જન્મ ત્યાં થયો હતો.
અમેરિકન કાયદામાં પરિવારને સાથે રાખવાને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવે છે. ઉપરાંત, ત્યાં જન્મેલા બાળકો કે જેઓ યુએસ નાગરિક બને છે તેઓને 21 વર્ષની ઉંમર પછી તેમના માતાપિતા અથવા અમેરિકાના કોઈપણ સંબંધીને તેમની સાથે રહેવા આમંત્રણ આપવાનો અધિકાર છે. પરંતુ ટ્રમ્પના આદેશ બાદ આ અધિકાર પણ ખતમ થઈ જશે, તેથી પરિવાર સાથે આવવામાં ચોક્કસપણે અવરોધો આવશે. આ સિવાય ગ્રીન કાર્ડની રાહ જોઈ રહેલા લોકોની મુશ્કેલીઓ પણ વધશે કારણ કે તેમના બાળકોને હવે જન્મથી નાગરિકતા નહીં મળે, જેના કારણે અસ્થાયી વિઝા પર રહેતા લોકોને પણ નવા પડકારોનો સામનો કરવો પડી શકે છે.