e-passport- ભારત સમય સાથે ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. દેશમાં ડિજિટલ યુગમાં પાસપોર્ટમાં મોટો ફેરફાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. ભારતમાં ઈ-પાસપોર્ટ આવવા લાગ્યા છે. આ પાસપોર્ટ ભારતીય નાગરિકોની મુસાફરીને વધુ સુરક્ષિત, ઝડપી અને સરળ બનાવવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે. ઈ-પાસપોર્ટમાં રેડિયો ફ્રીક્વન્સી આઇડેન્ટિફિકેશન (RFID) ચિપ અને પાસપોર્ટમાં જડતર તરીકે એમ્બેડેડ એન્ટેના હોય છે. આ પાસપોર્ટ નિયમિત પાસપોર્ટથી કેટલા અલગ હશે અને તેને બનાવવા માટે કેવી રીતે અરજી કરી શકાય? અહીં બધું જાણો.
e-passport શું છે?
ઈ-પાસપોર્ટ એ કાગળ અને ઇલેક્ટ્રોનિક પાસપોર્ટ છે જેમાં રેડિયો ફ્રીક્વન્સી આઇડેન્ટિફિકેશન (RFID) ચિપ અને પાસપોર્ટમાં જડિત એન્ટેના હોય છે. પાસપોર્ટ ધારકની વ્યક્તિગત માહિતી અને બાયોમેટ્રિક માહિતી તેમાં ફીડ કરવામાં આવે છે.
ચિપમાં શું હોય છે?
પાસપોર્ટમાં તમારા ફિંગરપ્રિન્ટ્સ, આઇરિસ સ્કેન અને તમારો ફોટો જેવી મહત્વપૂર્ણ માહિતી ફીડ કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, ચિપમાં એક એન્ટેના સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે, જે સ્કેનિંગ દરમિયાન લાંબી કતારોમાં રાહ જોવાનું ટાળશે.
તેના ફાયદા શું છે?
ઈ-પાસપોર્ટમાં રહેલી ચિપ તમારા પાસપોર્ટને વધુ સુરક્ષિત બનાવે છે. હકીકતમાં, આનાથી માહિતી ચોરી કરવી કે બનાવટી બનાવવી સરળ બનશે નહીં. તે ઇમિગ્રેશન તપાસને પણ ઝડપી બનાવે છે, કારણ કે ચિપ સ્કેન કરી શકાય છે. આનાથી સરહદી ચેકપોઇન્ટ પર ડેટા ઝડપથી વાંચી શકાય છે. એરપોર્ટ પર લાંબી કતારોમાં રાહ જોવાને બદલે, ફક્ત તમારો ઈ-પાસપોર્ટ સ્કેન કરો અને તમારા ગંતવ્ય સ્થાન માટે રવાના થાઓ.
આ સિસ્ટમ ક્યારથી લાગુ કરવામાં આવી છે?
તેનો અમલ સમગ્ર દેશમાં તબક્કાવાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. 2025 માં જ તેને સંપૂર્ણપણે અમલમાં મૂકવાની યોજના છે. ઈ-પાસપોર્ટ 1 એપ્રિલ 2024 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જે હેઠળ અત્યાર સુધી નાગપુર, ભુવનેશ્વર, જમ્મુ, ગોવા, શિમલા, રાયપુર, અમૃતસર, જયપુર, ચેન્નાઈ, હૈદરાબાદ, સુરત અને રાંચીમાં પ્રાદેશિક પાસપોર્ટ કચેરીઓમાંથી નાગરિકોને ઈ-પાસપોર્ટ આપવામાં આવી રહ્યા છે. ઈ-પાસપોર્ટ ૧૨૦ થી વધુ દેશોમાં માન્ય રહેશે.
ઈ-પાસપોર્ટ ક્યાંથી બનાવવો?
ઈ-પાસપોર્ટ બનાવવા માટે, પહેલા તમારે પાસપોર્ટ સેવા પોર્ટલ (https://portal4.passportindia.gov.in) ની મુલાકાત લેવી પડશે. અહીં નોંધણી કરો અથવા લોગ ઇન કરો. જો તમે નવા છો, તો નવું એકાઉન્ટ બનાવો. જો તમે પહેલાથી જ નોંધાયેલા છો, તો ફક્ત તમારા ઓળખપત્રોનો ઉપયોગ કરીને લોગ ઇન કરો. આ પછી, તમારે નવા પાસપોર્ટની જરૂર છે કે રિન્યુઅલની (જો તમે ઈ-પાસપોર્ટમાં અપગ્રેડ કરવા માંગતા હો) માટે જરૂરી માહિતી ભરો. જરૂરી દસ્તાવેજો પણ અપલોડ કરો.
આ માટે, ડેબિટ/ક્રેડિટ કાર્ડ અથવા નેટ બેંકિંગ દ્વારા ફી જમા કરો. તમારી નજીકના કોઈપણ પાસપોર્ટ સેવા કેન્દ્રમાં એપોઇન્ટમેન્ટ માટે સ્લોટ બુક કરો. બાયોમેટ્રિક વેરિફિકેશન પછી, આપેલ તારીખે બધા દસ્તાવેજો સાથે પાસપોર્ટ સેવા કેન્દ્રની મુલાકાત લો.
ઈ-પાસપોર્ટ માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
ઈ-પાસપોર્ટ માટે અરજી કરવા માટે વ્યક્તિ પાસે આધાર કાર્ડ, વીજળી, પાણી અથવા બેંક પાસબુક હોવી જરૂરી છે. આ ઉપરાંત, જન્મ પ્રમાણપત્ર, પાન કાર્ડ, આધાર અથવા મતદાર ID માંગવામાં આવશે. તે જ સમયે, પાસપોર્ટ રિન્યુઅલ માટે, વર્તમાન પાસપોર્ટના પહેલા પાનાની ફોટોકોપી હોવી જોઈએ.
બે પાસપોર્ટ કેવી રીતે અલગ છે?
ઈ-પાસપોર્ટમાં ચિપમાં ઇલેક્ટ્રોનિક રીતે સંગ્રહિત સંપૂર્ણ માહિતી હોય છે. ઈ-પાસપોર્ટમાં બાયોમેટ્રિક ડેટા હોય છે. એન્ક્રિપ્શન સાથે ઉચ્ચ સુરક્ષા પણ છે. દરવાજાઓ પર ઝડપી સ્કેનીંગ થશે. જ્યારે, સામાન્ય પાસપોર્ટમાં તમારી માહિતી ફક્ત કાગળ પર લખેલી હોય છે. તેમાં કોઈ ચિપ કે ઇલેક્ટ્રોનિક ડેટા નથી. ઉપરાંત, લાઈનોમાં ઉભા રહ્યા પછી જ ચકાસણી કરી શકાય છે.
શું ઈ-પાસપોર્ટ દ્વારા ઈ-વિઝા ઉપલબ્ધ થશે?
અત્યાર સુધી, કેટલાક દેશોમાં ઈ-પાસપોર્ટ દ્વારા પણ ઈ-વિઝા મેળવી શકાય છે. અહેવાલો અનુસાર, જ્યારે કોઈ દેશ દ્વારા ઈ-વિઝા જારી કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે પાસપોર્ટમાં ઇલેક્ટ્રોનિક ચિપમાં અપડેટ થાય છે. આવનારા સમયમાં, ભારતમાં પણ આના પર કામ થઈ શકે છે.
આ પણ વાંચો – PM મોદીની વાયુસેનાના વડા એર ચીફ માર્શલ એપી સિંહ સાથે મુલાકાત
