AMU અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીના લઘુમતી દરજ્જા પર સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે પોતાનો ચુકાદો સંભળાવ્યો છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે AMUનો લઘુમતી દરજ્જો યથાવત રહેશે. કોર્ટે આ નિર્ણય 4-3ની બહુમતીથી આપ્યો છે. CJI સહિત ચાર ન્યાયાધીશોએ આ મામલે સર્વસંમતિથી ચુકાદો આપ્યો છે જ્યારે ત્રણ ન્યાયાધીશોએ અસંમત નોંધ આપી છે. CJI અને જસ્ટિસ પારડીવાલા આ મામલે એકમત છે. સાથે જ જસ્ટિસ સૂર્યકાંત, જસ્ટિસ દીપાંકર દત્તા અને જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્ર શર્માનો નિર્ણય અલગ છે. CJIએ કહ્યું કે લઘુમતી માનવા માટે શું માપદંડ છે? લઘુમતી પાત્રનું ઉલ્લંઘન કરશો નહીં. શૈક્ષણિક સંસ્થાઓનું નિયમન કરી શકાય છે. ધાર્મિક સમુદાય સંસ્થા સ્થાપી શકે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે મોટો નિર્ણય આપતાં કહ્યું છે કે AMU હાલમાં લઘુમતી સંસ્થા છે. CJI ચંદ્રચુડની અધ્યક્ષતાવાળી સાત ન્યાયાધીશોની બેન્ચે તેના કામકાજના અંતિમ દિવસે આ નિર્ણય આપ્યો છે. જો કે, તે હજી પણ વિવાદિત છે કે તે લઘુમતી સંસ્થા છે કે નહીં. સુપ્રીમ કોર્ટે આ નિર્ણય ત્રણ જજોની બેન્ચ પર છોડી દીધો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું નથી કે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી લઘુમતી સંસ્થા નથી. આવી સ્થિતિમાં અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાં જૂની આરક્ષણ પ્રણાલી લાગુ રહેશે. હવે ત્રણ જજોની બેન્ચ આ કેસની નવેસરથી સુનાવણી કરશે. તમામ માપદંડોની ચકાસણી કર્યા બાદ લઘુમતી દરજ્જા અંગે અંતિમ નિર્ણય આપવામાં આવશે.
આ કેસની સુનાવણી કરી રહેલી સાત સભ્યોની બંધારણીય બેંચના નેતા ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ 10 નવેમ્બરે નિવૃત્ત થઈ રહ્યા છે. મતલબ કે ટેકનિકલી આજે એટલે કે શુક્રવાર તેમનો છેલ્લો કામકાજનો દિવસ છે. શું છે ઈતિહાસ અને શું છે વિવાદ? અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીની સ્થાપના 1875માં સર સૈયદ અહમદ ખાન દ્વારા મુસ્લિમોના શૈક્ષણિક ઉત્થાન માટે કેન્દ્રની સ્થાપનાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ‘અલીગઢ મુસ્લિમ કોલેજ’ તરીકે કરવામાં આવી હતી. બાદમાં, 1920 માં, તેને યુનિવર્સિટીનો દરજ્જો મળ્યો અને તેનું નામ ‘અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી’ રાખવામાં આવ્યું
1951 અને 1965માં AMU એક્ટ 1920માં કરાયેલા સુધારાને કાનૂની પડકારોએ આ વિવાદને જન્મ આપ્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે 1967માં કહ્યું હતું કે AMU કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટી છે. તેથી તેને લઘુમતી સંસ્થા ગણી શકાય નહીં. કોર્ટના નિર્ણયનો મહત્વનો મુદ્દો એ હતો કે તેની સ્થાપના કેન્દ્રીય અધિનિયમ હેઠળ કરવામાં આવી હતી જેથી તેની ડિગ્રીઓની સરકારી માન્યતા સુનિશ્ચિત કરી શકાય. કોર્ટે કહ્યું કે આ કાયદો મુસ્લિમ લઘુમતીઓના પ્રયાસોનું પરિણામ હોઈ શકે છે પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે યુનિવર્સિટીની સ્થાપના મુસ્લિમ લઘુમતીઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી
આ પણ વાંચો- જમ્મુ-કાશ્મીરના કિશ્તવાડમાં આતંકવાદી હુમલો, ગ્રામ સંરક્ષણ સમિતિના 2 સભ્યો શહીદ
