ખાંડ અને મીઠું : શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે ખાનપાન પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. રોજિંદા ખોરાકમાં સામેલ ખાંડ અને મીઠાની અસરો વિશે પણ જાણવું જરૂરી છે. કારણ કે આપણે આ બંનેનું રોજ સેવન કરીએ છીએ જેની સીધી અસર આપણા શરીર પર પડે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તે આપણા શરીર માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. આ માટે તે જાણવું ખૂબ જ જરૂરી છે કે તેનું સેવન કેટલી માત્રામાં કરવું જોઈએ.
ખોરાકમાં ખાંડની ભૂમિકા
કાર્બોહાઇડ્રેટ્સથી ભરપૂર ખાંડ તમને ઇન્સ્ટન્ટ એનર્જી આપે છે. તેમાં મહત્વપૂર્ણ ખનિજો અને ફાઇબર ઉપરાંત ફળો, શાકભાજી અને ડેરી ઉત્પાદનોમાં કુદરતી રીતે બનતી શર્કરા પણ હોય છે. પરંતુ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, ખાંડયુક્ત પીણાં અને મીઠાઈઓમાં પોષક તત્વો નથી. આ માત્ર શરીરમાં કેલરી વધારવાનું કામ કરે છે.
વધુ પડતી ખાંડનું સેવન કરવાથી સ્થૂળતા વધારવા સહિત અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. વધુ પડતી ખાંડનું સેવન પણ ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર તરફ દોરી શકે છે, જે ડાયાબિટીસનું મુખ્ય કારણ છે. તેનાથી હૃદય રોગનો ખતરો વધી જાય છે. દાંતમાં સડો અને પોલાણનું મુખ્ય કારણ ખાંડ છે.
વ્યક્તિએ દરરોજ કેટલી ખાંડ ખાવી જોઈએ?
અમેરિકન હાર્ટ એસોસિએશન (AHA) અનુસાર, પુરુષો અને સ્ત્રીઓએ અનુક્રમે દરરોજ નવ ચમચી (38 ગ્રામ) અને છ ચમચી (25 ગ્રામ) ખાંડનું સેવન ન કરવું જોઈએ. આમાં ખાંડની સાથે સાથે ખોરાકમાં જોવા મળતી શર્કરાનો પણ સમાવેશ થાય છે.
ખોરાકમાં મીઠાની ભૂમિકા
નિષ્ણાતો મીઠાના વધુ પડતા વપરાશ સામે સલાહ આપે છે. કારણ કે વધુ પડતા મીઠાના સેવનથી હાઈ બ્લડ પ્રેશર સહિત અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. મીઠામાં રહેલ વધુ પડતું સોડિયમ શરીરમાં વધારે પ્રવાહી જમા થવાનું કારણ બને છે, જેનાથી હાર્ટ એટેકનો ખતરો વધી જાય છે. વધુમાં, વધુ પડતા મીઠાનું સેવન સમય જતાં કિડનીને નુકસાન પહોંચાડે છે. જેના કારણે કિડનીની કામગીરી ઘટી શકે છે. વધારે મીઠું ખાવાથી કેલ્શિયમ પેશાબ દ્વારા શરીરમાંથી બહાર નીકળી શકે છે. જેના કારણે હાડકા નબળા થવા લાગે છે.
તમારે દરરોજ કેટલું મીઠું લેવું જોઈએ?
વ્યક્તિએ દરરોજ 5 ગ્રામથી વધુ મીઠું ન ખાવું જોઈએ. હાઈ બ્લડ પ્રેશર ધરાવતા લોકો માટે આ ખાસ કરીને મદદરૂપ થઈ શકે છે. વધુ પડતા મીઠાનું સેવન કરવાથી હૃદય સંબંધિત અન્ય ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
ખાંડ અને મીઠું કેવી રીતે સંતુલિત કરવું?
સ્વસ્થ શરીર માટે ખાંડ અને મીઠા પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ. આ બંનેનું સેવન સંતુલિત રીતે જાળવવું જોઈએ.
1- લેબલ તપાસો
ખાવા માટે કંઈપણ ખરીદતા પહેલા, પેકેટ પર ઉમેરેલી ખાંડ અને સોડિયમની માત્રા જુઓ. સોડિયમ ઓછું અને ઉમેરાયેલ ખાંડવાળા ખોરાક પસંદ કરો.
2- બહારનું ખાવાનું ટાળો
જો તમારે તમારા શરીરને સ્વસ્થ રાખવું હોય તો તમારે બહારનું ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. કારણ કે જ્યારે તમે ઘરે રસોઇ કરો છો, ત્યારે તમે તમારા ખોરાકમાં કેટલી ખાંડ અને મીઠું જાય છે તે નિયંત્રિત કરી શકો છો. મીઠાનો ઉપયોગ કર્યા વિના સ્વાદ સુધારવા માટે વ્યક્તિ મસાલા, જડીબુટ્ટીઓ અને અન્ય પદાર્થોનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
3- ફળો, શાકભાજી અને આખા અનાજ ખાઓ
કુદરતી રીતે તેમાં મળતા ખોરાકમાં ખાંડની માત્રા ઓછી હોવાથી, તમે ફળો, શાકભાજી, દુર્બળ પ્રોટીન અને આખા અનાજ જેવા ખોરાકનું સેવન કરી શકો છો.
4- પ્રોસેસ્ડ ફૂડનું સેવન ટાળો
શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે પ્રોસેસ્ડ ફૂડનું સેવન ટાળવું જોઈએ. કારણ કે તેમાં ખાંડ અને મીઠું વધુ માત્રામાં હોય છે. તેથી, તમારા ફાસ્ટ ફૂડ, નાસ્તા અને ખાંડથી ભરેલા પીણાંનું સેવન મર્યાદિત કરો.
5- હાઇડ્રેટેડ રહો
પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવાથી શરીરમાં મીઠાના સ્તરને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. જે મીઠા પીણાંની લાલસા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
6- ખાંડ અને ખાંડ યુક્ત ખોરાકનું સેવન મર્યાદિત કરો.
આ પણ વાંચો – શ્રદ્ધા કપૂરની ‘સ્ત્રી 2’ ધમાકેદાર, પહેલા દિવસે જ કરશે કરોડોનું કલેક્શન
