હોળીનો તહેવાર દેશભરમાં ખૂબ જ ઉત્સાહથી ઉજવવામાં આવે છે અને આ સમયે બજારોમાં તેને લઈને ભારે ઉત્સાહ જોવા મળી રહ્યો છે. દરેક ગામ અને શહેરમાં હોલિકા દહનની તૈયારીઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. દરેક જગ્યાએ લોકો રંગોના આ તહેવારની રાહ જોઈ રહ્યા છે. વૃંદાવનમાં જ્યાં હોળીની મજા ચરમસીમાએ હોય છે. આ તહેવાર વિશે ઘણી વાર્તાઓ પ્રચલિત છે, જે તેના ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક મહત્વને દર્શાવે છે. ચાલો જાણીએ હોળી સાથે જોડાયેલી કેટલીક અજાણી અને ઐતિહાસિક વાર્તાઓ, જે આ તહેવારની પૌરાણિક કથાઓને વધુ રસપ્રદ બનાવે છે.
સતયુગમાં સૌપ્રથમ હોળી ઉજવવામાં આવી હતી.
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, હોળી ફાગણ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે અને તે રંગોનો તહેવાર છે. જ્યોતિષીઓ કહે છે કે હોળીનો તહેવાર સૌપ્રથમ સત્યયુગમાં એટલે કે લગભગ 39 લાખ વર્ષ પહેલાં ઉજવવામાં આવ્યો હતો. આ તે સમય હતો જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુએ નરસિંહનું રૂપ ધારણ કર્યું હતું અને હિરણ્યકશિપુનો વધ કર્યો હતો. હોળી ઉજવવાની પરંપરા તે સમયથી શરૂ થઈ હતી.
હિરણ્યકશ્યપ અને પ્રહલાદની વાર્તા
સત્યયુગમાં, હિરણ્યકશ્યપ નામનો એક રાક્ષસ રાજા હતો જે ભગવાન વિષ્ણુનો કટ્ટર વિરોધી હતો. તેમને બ્રહ્મા તરફથી અમરત્વનું વરદાન મળ્યું હતું, પરંતુ તેમણે પોતાની શક્તિનો દુરુપયોગ કર્યો અને પોતાને ભગવાન માનવા લાગ્યા. તેમના પુત્ર પ્રહલાદ, જે ભગવાન વિષ્ણુના ભક્ત હતા, તેમણે તેમનો વિરોધ કર્યો. પ્રહલાદને મારવા માટે, હિરણ્યક્ષપ્યપે તેની બહેન હોલિકાને વરદાન આપ્યું કે તે આગમાં બળી નહીં જાય. પરંતુ જ્યારે હોલિકાએ પ્રહલાદને ખોળામાં લઈને અગ્નિમાં બેસવાનો પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે હોલિકા બળી ગઈ અને પ્રહલાદ બચી ગયો. આ ઘટના પછી શહેરના લોકોએ એક તહેવાર ઉજવ્યો, જે ‘હોળી’ તરીકે ઓળખાવા લાગ્યો.
કામદેવ અને ભગવાન શિવની વાર્તા
હોલિકા દહનની બીજી એક માન્યતા છે જે કામદેવ અને ભગવાન શિવ સાથે સંબંધિત છે. જ્યારે ભગવાન શિવ ધ્યાનમાં મગ્ન હતા, ત્યારે કામદેવે તેમને આકર્ષવા માટે ફૂલોના તીર છોડ્યા. આનાથી ભગવાન શિવના ધ્યાનને ખલેલ પહોંચી અને તેમણે પોતાનું ત્રીજું નેત્ર ખોલી નાખ્યું, જેના કારણે કામદેવ બળી ગયા. તેમની પત્ની રતિએ કામદેવને પાછા જીવિત કરવા માટે ભગવાન શિવને પ્રાર્થના કરી, અને બીજા દિવસે ભગવાન શિવે તેમને પુનર્જીવિત કર્યા. આ ઘટનાને લઈને હોલિકા દહનની પરંપરા અને રંગોનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે.
મહાભારત કાળમાં હોળી
મહાભારત કાળમાં પણ હોળી ઉજવવાની એક ખાસ વાર્તા છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ દ્વારા યુધિષ્ઠિરને એક વાર્તા કહેવામાં આવી હતી, જેમાં રઘુના શાસનકાળ દરમિયાન, બાળકોને એક અસુર સ્ત્રીને મારવા માટે સૂકા ઘાસનો ઢગલો બનાવીને તેને બાળી નાખવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, હોળીને ખરાબ પર સારાના વિજયના પ્રતીક તરીકે ઉજવવામાં આવી.
શ્રી કૃષ્ણના સમયમાં હોળી
હોળી સાથે જોડાયેલી બીજી એક પ્રખ્યાત વાર્તા શ્રી કૃષ્ણના સમયની છે. કંસને શ્રી કૃષ્ણ ગોકુળમાં હોવાના સમાચાર મળ્યા હતા, પણ તેમને ખબર નહોતી કે તેઓ ક્યાં છે. કંસે ગોકુળમાં પુતના નામની એક રાક્ષસી મોકલી, જે બાળકોને મારવા માટે ઝેર પીવડાવતી હતી. પરંતુ શ્રી કૃષ્ણએ તેનો વધ કર્યો અને આ ખુશીમાં ગોકુળના લોકોએ હોળીની ઉજવણી કરી. આ ઘટના હોળી સાથે પણ સંબંધિત માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો – Azamgarh Temple: આઝમગઢનું દક્ષિણ ભારતીય શૈલીનું મંદિર! ભવ્યતા જોઈને સૌ આશ્ચર્યચકિત
